اولین جرقه ذهن برای جبران جای خالی دندان از دست رفته پروتزی دقیقا مثل دندان به نام دندان مصنوعی است. کلینیک دندانپزشکی قلهک هر آنچه در مورد دندان مصنوعی وجود دارد را در ادامه برایتان توضیح خواهد داد.
دندان مصنوعی چیست؟
ممکن است هر فردی به دلایل مختلفی از جمله پوسیدگی، بالا رفتن سن، بیماری های لثه و ... دندان های خود را از دست بدهد در این مواقع اولین فکری که به ذهن میرسد دندان مصنوعی است.
رایج ترین راه حل برای پر کردن جای دندان از دست رفته پروتز ساخته شده به دست انسان است تا علاوه بر زیبایی ظاهری دندان ها و لبخند از آسیب دندان استخوان فک و لثه جلوگیری شود. این نوع پروتز به قدری طبیعی است که همانند دندان خود انسان است.
دندان مصنوعی از موادی مانند اکرلیک، رزین، فلز و پرسلن ساخته میشود.دندان مصنوعی توسط لابراتوارها ساخته میشود.
انواع دندان مصنوعی:
به طور کلی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم میشود که هر کدام خود دسته بندی دارند، در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:
- ثابت:
در این حالت دندان مصنوعی بر روی لثه شما قرار میگید و کاملا با آن فیکس میشود و امان در آوردن آن وجود ندارد.
به این دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت هم گفته میشود،البته برپایه ایمپلنت متحرک هم دارد.
پایه فلزی ایمپلنت که میتوانید اطلاعات دقیق در مورد ایمپلنت را در مقاله صفر تا صد ایمپلنت بخوانید در لثه شما قرار میگیرد و روکش ها یا همان پروتز ها به وسیله این پایه ها روی لثه شما قرار میگیرد.
- متحرک:
در این حالت امکان جابه جایی پروتز و در آوردن آن از داخل دهان وجود دارد. دندانپزشک از فک شما قالبگیری میکند و بعد از ساخت توسط لابراتوار به بیمار تحویل میگردد.
در نوع متحرک دیگر پایه ای وجود ندارد و پروتز بر روی لثه قرار میگیرد.
هر دو نوع ثابت و متحرک را میتوان به دسته بندی زیر تقسیم کرد:
دندان مصنوعی کامل:
زمانی که فرد تمام دندان های فک بالا یا پایین یا گاها هر دو فک را از دست داده باشد از نوع کامل باید استفاده کردکه خود هم ثابت دارد هم متحرک.
در نوع ثابت دندانپزشک بر اساس شرایط استخوانی فک شما تعداد پایه های ایمپلنت را مشخص میکند.
زمانی که پایه ها در لثه قرار گرفته شد و مدت زمان لازم برای تثبیت پایه ها گذشت از فک قالب گیری میشود بعد از ساخت پروتز ها به پایه ها توسط پیچ ای مخصوص ایمپلنت به لثه فیکس میشود و دیگر امکان جابه جایی وجود ندارد.
اسم دست دندان برای همه ما آشنا است، این همان دندان مصنوعی کامل متحرک است که دیگر از مرحله قالب گیری خبری نیست.
بعد از کشیده شدن تمام دندان ها و بهبودی لثه ها، قالبگیری میشود و در نهایت هم تحویل بیمار میشود.
در نوع متحرک شخص میتواند پروتز را از دهان خود خارج کند.
پروتز ساخته شد شامل قسمتی همانند لثه و روکش ها است. قسمت لثه برای فیکس شدن آن روی لثه فرد است.
در این حالت جراحی وجود ندارد پس سرعت کار بالاتر است.
دندان مصنوعی تکه ای:
بر خلاف نوع بالا در این مورد فرد تمام دندان های خود را از دست نداده است و برخی از دندان های طبیعی خود را دار. به این دندان مصنوعی پارسیل هم گفته میشود.
اگر تعداد دندان از دست رفته یک عدد باشد میتوان از ایمپلنت استفاده کرد که نوع ثابت محسوب میشود.
روش دیگر پایه کردن دندان های طبیعی خود فرد است، یک قلاب فلزی برای گیر دادن دندان مصنوع استفاده میشود.این روش نوع متحرک است که اصولا توصیه نمیشود.
روش متحرک برای یک دندان از دست رفته نوع مترک در 99درصد مواقع به صورت موقت استفاده میشود چون امکان لق شدن و در آمدن وجود دارد.
اما اگر تعداد دندان های از دست رفته بیش از یک عدد باشد باز دو حالت ثابت و متحرک را داریم.
- ثابت:
زمانی که تعداد دندان های از دست رفته بیش از یک عدد و کمتر از یک فک کامل است به روش های زیر میتوان جای خالی آنها را پر کرد:
- ایمپلنت مطمئنا پیشنهاد اول دندانپزشک است برای فرد است که با گذاشتن تعدادی پایه درون لثه روکش ها فیکس لثه میشوند.
- روش دیگر برای جبران دندان های از دست رفته بریج است، در این روش باید دندان های مجاور جای خالی سالم باشند.
در این حالت دندان های مجاور نقش پایه را دارند، با تراش دندان های مجاور و قالب گیری روکش هایی ساخته میشود که به هم متصل هستند.
به این روش در قدیم پل هم گفته میشد.
- متحرک:
در این روش باز از دندان های طبیعی خود فرد کمک گرفته میشود، در این روش یک قلاب که جنس های مختلفی دارد به دندان های طبیعی فرد گیر میکند و دندان مصنوعی داخل دهان قرار میگیرد
دندان مصنوعی تکه ای متحرک انواع مختلفی دارد که در ادامه با آنها آشنا میشویم پس همراه ما باشید.
- پارسیل تمام اکرولیک:
رایج ترین نوع تکه ای است که قسمت پایه که همانطور که در بالا گفته شد قسمت صورتی رنگ همانند لثه فرد است از اکرولیک ساخته میشود.اکلرولیک نوعی ماده پلیمری است که مقاومت بالایی دارد و جز ارزانترین دندان مصنوعی های تکه ای حساب میشود و به دلیل سخت بودن جنس آن زیاد راحت نیست.
- پارسیل ژله ای:
شاید بتوان گفت محبوب ترین نوع دندان مصنوعی تکه ای است، که در آن در قسمت لثه مصنوعی یا همان پایه از فلکسی ساخته میشود. فلکسی به دلیل انعطاف پذیر بودن باعث میشود دندان مصنوعی راحت روی لثه فیکس شود.
- پارسیل پایه فلزی:
قدیمی ترین نوع دندان مصنوعی پروتزهایی با پایه های ساخته شده از آلیاژ فلزی و ظاهر اکرولیک است. این آلیاژ ها معمولا کروم و کبالت است به همین دلیل این نوع به دندان مصنوعی کروم و کبالت هم گفته میشود.
- اوردنچر:
درمان نوینی که امروزه در دندانپزشکی ها برای جبران جای خالی دندان های از دست رفته زیاد شنیده میشود اوردنچر است.
حالا این اوردنچر با کلاس چیست؟ شاید ساده ترین توضیح در موردش این باشد: دندان مصنوعی متحرک بر پایه ایمپلنت.
این درمان مشکل لق بودن دندان های متحرک را تقریبا از بین برده چون دندان مصنوعی سنتی بر روی لثه قرار میگرفتند ولی اوردنچر وقتی بر روی پایه های ایمپلنت قرار میگیرند محکم هستند.
زمانی که فرد کاندید استفاده از دندان مصنوعی است اما هزینه نوع ثابت برایش سنگین است بهترین درمان اوردنچر است.
در این درمان دندانپزشک 4 یا 6 عدد پایه ایمپلنت درون لثه قرار میدهد و دندان مصنوعی را بر اساس این پایه ها قالب گیری میکند.
اوردنچر را باید شب ها از دهان خارج کرد ولی در طول روز با خیال راحت از محکم بودنش در دهان میتوان صحبت کرد و غذا خورد.
چسب دندان مصنوعی:
گاها افرادی که از دندان مصنوعی متحرک استفاده میکنند به دلایل مختلفی که در زیر عنوان میکنیم شکایت از در آمدن یا لقی دندان مصنوعی خود دارند.
- فرد ممکن است تا چند مدت بعد از تحویل دندان مصنوعی هنوز به آن عادت نکرده باشد
- خشکی دهان بر اثر مصرف داروها
- در زمان غذا خوردن (جویدن)
- در موقعیت های حساس شغلی مثل سخنران ها
- سالمندان
- بیماران مشکلات مغز و أعصاب
در این مواقع از چسب دندان استفاده میشود. این چسب باعث میشود دندان مصنوعی چند ساعت تا حتی چند روز بر روی لثه شما محکم بماند و فرد بتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
معایب دندان مصنوعی:
- تحلیل استخوان فک
- حس ناخوشایند وجود شی اضافی در دهان
- با تغییر وزن احتمال لقی یا جا نرفتن دندان مصنوعی
- برای تمیز کردن باید از دهان خارج شود
- عدم توانایی در خوردن غذاهای ترد.
- گاهی مشکل در صحبت کردن مخصوصا اوایل استفاده
- ایجاد حساسیت در بعضی افراد
- خوردن چیزهای چسبناک مثل گز، ادامس و... ممنوع میشود.
- طول عمر محدودی دارند شاید بتوان گفت حدود 10سال
موارد بالا عموما در زمان استفاده از دندان مصنوعی متحرک پیش میاید.
در نوع ثابت هم مشکلاتی وجود دارد مثل:
- انجام جراحی برای گذاشتن پایه ها در لثه
- طولانی تر بودن تایم اماده سازی
- هزینه بالاتری که دارد
مزایای استفاده از دندان مصنوعی:
در نوع متحرک میتوان به مواردی مثل هزینه کمتر، زمان کوتاه تر آماده سازی را نام برد.
اما در نوع ثابت مزایای بیشتری وجود دارد:
- ثابت بودن آن و در نتیجه لق نشدن
- زیبایی ظاهری طبیعی تری نسبت به نوع متحرک دارد
- عدم مشکل در جویدن غذاها
- تحلیل لثه دیرتر و کمتر اتفاق میافتد
- طول عمر بیشتری دارند
- تمیز کردن آنها همانند دندان های طبیعی خود فرد است.
آیا دندان مصنوعی، طعم غذاها را تغییر میدهد؟
درستی یا نادرستی این موضوع هنوز ثابت نشده است.اما اینکه بعد از شروع استفاده از دندان مصنوعی زمانی طول میکشد تا فرد بتواند طعم مواد غذایی را به درستی حس کند درست است.
دلیلش؟ چون دندان مصنوعی ها سقف دهان را میپوشانند.
البته در جریان باشید که عوامل دیگری هم در این موضوع تاثیر دارند مثل اینکه با بالا رفتن سن حس چشایی کم میشود یا عدم رعایت بهداشت مناسب و ... .
اگر این تغییر طمع یا حس نکردن طمع غذاها طولانی شد و موجب اذیت شود حتما باید به دندانپزشک اطلاع داده شود تا درمان شود.
نحوه استفاده از دندان مصنوعی:
پروتزهای دندانی دقیقا مانند یک شی اضافی در روزهای اولیه برای فرد أصلا حس خوبی به همراه ندارد، به همین دلیل اصولا دندانپزشک از فرد میخواهد تا چند روز اول از دهان خارج نکند حتی در زمان خواب تا لثه ها و دهان عادت کنند.
بعد از آن حتما باید شب ها از دهان خارج شود تا لثه ها فرصت استراحت داشته باشند تا آسیب کمتری ببینند.
زمانی که پروتز خارج از دهان است باید و باید مرطوب بماند تا تغییر شکل ندهند.
یک لیوان آب، محلول شوینده دندان مصنوعی، کیسه های پلی اتلین که پنبه مرطوب داخلش است میتوانند گزینه های نگهداری در زمان خارج از دهان باشند.
تمیز کردن پروتزهای مصنوعی:
- استفاده از یک مسواک نرم
- خمیر دندان های سفید کننده ممنوع است
- اجسام نوک تیز برای تمیز کردن را فراموش کنید
- حتما روزی یک بار تمیز شوند
- از آب با دمای معمولی استفاده شود
مقاله فوق صرفا جهت افزایش آگاهی بیشتر است و برای داشتن یک درمان ایده آل حتما باید با متخصصین مشورت کرد. کلینیک دندانپزشکی قلهک یک مرکز فوق تخصصی است که با گردآوری برترین های تمامی تخصص های دندانپزشکی اعم از جراحی و پروتز که در درمان دندان مصنوعی نقش اصلی را دارند آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است. برای گرفتن مشاوره اولیه برای شروع درمان با متخصصین کلینیک دندانپزشکی قلهک راه های ارتباطی بسیاری مثل اینستاگرام، واتساپ، ایمیل و ساده ترین آنها شماره 0216640905 و 0216640907 وجود دارد. کلینیک دندانپزشکی قلهک همراه شماست تا یک درمان با عالیترین واقتصادی ترین حالت ممکن را تجربه کنید.